سلامتکده طب ایرانی معصومیه

بسمه تعالی

بر اساس مطالعات انجام شده در سراسر جهان، مردان بنا به دلایل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کمتر از زنان به سلامتی خود توجه می‌کنند. برگزاری هفته ملی سلامت مردان ایران در اولین هفته اسفند ماه هر سال، فرصت مناسبی برای جلب عموم مردم به ویژه مردان جامعه به اهمیت موضوع سلامت مردان در خانواده و جامعه می‌باشد.

با توجه به اهمیت موضوع فرزندآوری و به منظور مقابله با چالش تهدید نسل که پیش روی کشورمان است، امسال نقش مردان در فرزندآوری مورد توجه بیشتری واقع گردیده است:

• اهمیت سبک زندگی در ناباروری مردان
• نقش مردان در ناباروری و پیشگیری از سقط عمدی جنین

اهمیت سلامت مردان در باروری

مسائل مربوط به باروری تنها مختص زنان نیست. زوجینی که قصد آمادگی برای حاملگی دارند معمولاً فقط بر سلامت زنان متمرکز می‌شوند، اما مردان هم باید تغییر مثبتی در سبک زندگی و روابط خود ایجاد کنند. در واقع دو عامل در به وجود آمدن یک کودک نقش دارد. اگر چه این زن است که باردار می‌شود و زایمان می‌کند اما مرد نیز نقش بسیار مهمی در بارداری ایفا می‌کند.

ناباروری مردان به هر اختلالی در سلامتی مردان اشاره دارد که در نهایت شانس باردار کردن همسر خود را کاهش می‌دهد. برای اینکه یک رابطه‌ی جنسی به بارداری ختم شود شروطی لازم است که عبارتست از :

• سیستم عصبی - هورمونی سالم
• سلامت سیستم تناسلی که شامل بیضه‌ها و مجاری و لوله‌های مسئول انتقال اسپرم است
• تولید مقدار کافی مایع منی
• تولید اسپرم‌های سالم و دارای شکل و تحرک طبیعی به تعداد کافی

در حقیقت اسپرم باید به حد کافی سالم و قوی باشد تا بتواند خود را به تخمک برساند و در آن نفوذ کند. هرگونه مشکلی در این روند می‌تواند در لقاح اختلال ایجاد کند.

عوامل متعددی از ژنتیک و سبک زندگی تا محیط زیست و هورمون‌ها می‌توانند در باروری یک مرد تأثیر داشته باشند. بنابراین نمی‌توان یک عامل منفرد را در ناباروری یک مرد دخیل دانست. بهتر است بدانید که قرار گرفتن مردان در معرض مواد خاصی می‌تواند منجر به برخی مشکلات اولیه باروری و همچنین افزایش خطر برخی نقایص جنینی شود.

اختلالات ناباروری در مردان

در مردان، عوامل بیشماری می‌تواند ناباروری را ایجاد یا افزایش دهد. بسیاری از بیماری‌ها می‌تواند باعث ناباروری در مردان شوند. اولین آنها اختلال توانایی جنسی است. شرط لازم برای باروری طبیعی، رابطه جنسی منظم است. برخی دیگر از بیماری‌ها و عوامل ناباروری در مردان عبارتند از:

• جراحی‌هایی که روی بیضه انجام می‌شود، بیضه نزول نکرده و بیماری واریکوسل (به عنوان شایعترین عامل ناباروری قابل درمان در مردان)
• اختلالات هورمونی به صورت اختلال در هورمون‌های هیپوفیز یا هورمون‌های جنسی
• رشد نامناسب بیضه‌ها
• اختلالات ژنتیکی مثل کوچک بودن بیضه
• برخی عفونت‌های مزمن که در عملکرد بیضه اختلال ایجاد می‌کند؛ مانند سل که لوله‌های انتقال دهنده اسپرم را تخریب می‌کند
• مصرف برخی داروها
• برخی بیماری‌های مقاربتی مانند سوزاک، مشروط بر اینکه موجب تنگی مجرا شود
• بیماری‌های تب‌دار طولانی مدت که بر نطفه سازی اثر می‌گذارد (علت آن است که اسپرم داخل بیضه‌ها، با درجه حرارتی پایین تر از دمای بدن فعالیت دارد و حرارت بالا و طولانی مدت، باعث از بین رفتن اسپرم‌ها می‌شود)
• بیماری‌هایی که موجب ایجاد ترشحات غلیظ در بدن می‌شوند، سرفه‌های خشک، اختلالات ریوی و اختلالات بیضوی به صورت ترشحات غلیظ
• برخی از مشاغل مانند افرادی که در معرض موادی مانند حشره‌کش‌ها که آسیب رسان به بیضه‌ها هستند، قرار دارند؛ یا افرادی که دائما در معرض حرارت و گرما هستند (مانند نانواها)
• کشیدن سیگار، مصرف تریاک، الکل، کوکایین، ماری جوآنا و سایر مواد مخدر

از دیدگاه طب سنتی ایران نیز سلامت اعضای اصلی بدن (مغز، قلب، کبد و بیضه‌ها) در کنار سلامت دو عضو مهم معده و کلیه‌ بر سلامت باروری مؤثر می‌باشد. هر گونه بیماری یا اختلال ساختمانی در هر کدام از اعضای نام برده شده می‌تواند منجر به ناباروری مردان گردد. در میان تمام علل ناباروری تغذیه و سبک زندگی نقش بسزایی در بروز و حتی درمان ناباروری ایفا می‌کند.

از دیدگاه حکمای طب ایرانی علل ناباروری در مردان عبارتند از:

• اشکال در مایع منی (کم بودن، اختلال در کیفیت و اختلال در حرکت آن)
• اشکال در اعضای تولید کننده‌ی منی (بیضه‌ها و لوله‌های منتقل کننده ماده منی) و آلت تناسلی
• ترک رابطه زناشویی به مدت طولانی
• اختلالات روحی و روانی
• مصرف مواد مخدر

تدابیر حفظ الصحه طب ایرانی در پیشگیری و درمان ناباروری مردان:

• تعدیل وزن
• پرهیز از مصرف مکرر غذاهای سخت هضم (مانند ماکارونی، هلیم، آش رشته، سالاد الویه و ...) و ترشیجات، مواد بسیار تند و محرک
• پرهیز از درهم خوری و روی هم خوری
• عدم نوشیدن آب بویژه آب یخ در حالت ناشتا یا در زمان گرمی بدن بر اثر فعالیت جسمی و جنسی
• خواب کافی و به موقع شبانه
• خوابیدن در بستر گرم و غیر نمناک
• ورزش و فعالیت بدنی منظم در حد توان (نه خیلی زیاد که باعث خستگی مفرط شود)
• اعتدال در روابط زناشویی (پرهیز از روابط زناشویی روزانه و پرهیز از ترک رابطه زناشویی)
• کاهش استرس‌ها و محرکات روحی و روانی، رفتن به سفر و تفریحات سالم در صورت امکان
• تخلیه روده و مثانه قبل از خواب، در صورت ابتلا به یبوست حتما جهت درمان اقدام گردد

با آرزوی صحت جسم و جان برای شما

سلامتکده طب سنتی ایرانی معصومیه

منابع:

سایت: معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی قم : لینک

مقاله: ماهروزاده, سمیه, سهراب‌وند, فرناز, بیوس, سودابه, ناظم, اسماعیل, نظری, سید محمد, هاشم دباغیان, فتانه, تقوی شیرازی, مریم, ایرانزاد اصل, مریم. ناباروری مردان از دیدگاه طب سنتی ایران، علل و تدابیر آن و مقایسه با طب نوین. مجله زنان، مامایی و نازایی ایران, 1394; 18(183): 1-11. doi: 10.22038/ijogi.2016.6720 : لینک