سلامتکده طب ایرانی معصومیه

بسمه تعالی

در حال حاضر نان یک ماده ی غذایی اصلی در سبد خانواده‌‌ها است به همین دلیل توجه به آن از اهمیت زیادی برای حفظ و تداوم سلامتی برخوردار است.

امروزه برای ماندگاری بیشتر نان، ظاهر مشتری پسند و دلایل دیگر اقتصادی تغییراتی در مراحل تهیه نان داده می شود که بعضی از آنها بر سلامت مصرف کنندگان نان اثرات سوء گذاشته و زمینه ساز بیماریهای جدّی می شوند.

بهترین نان برای سلامتی از نظر طب ایرانی چیست؟

همانطور که می دانیم جهت تهیه نان، گندم باید سه مرحله  آرد شدن، خمیر شدن وپخت را طی کند.

مواد اولیۀ نان که شامل آرد، آب، نمک وخمیرمایه هستند همگی بر کیفیت نان مؤثرند. افزودنی ها از جمله روغن، شیر و انواع شیرینی نیز بر سلامت و کیفیت نان تأثیر دارند. نکته جالب اینکه حجم ، اندازه و شکل ظاهری و روش پخت نان در مناسب بودن آن برای هضم اثر دارند.

۱- مواد اولیه‌ی نان

در کتب طب ایرانی نان تهیه شده از گندم را مناسبترین نان جهت تغذیۀ انسان معرفی شده‌است. گندمی که برای تهیه نان استفاده می شود بهتر است بزرگ و سنگین ( توپر) دارای رنگی مابین سفیدی و سرخی و عاری از آفت بوده و سبوس آن به حد اعتدال گرفته شده باشد. بنابراین نانهایی که از آرد سفید بدون سبوس تهیه می شوند مناسب نیستند از طرفی نان پرسبوس هم چندان مناسب نیست چون باعث دل درد و نفخ می‌شود. برای ور آمدن  خمیر و خوب پخته شدن آن نیاز به خمیر مایه است، نه جوش شیرین!

نمک به مقدار متعادل به فرایند تولید نان قابل هضم کمک می کند (البته در بیماران فشارخونی و مبتلا به بیماری قلبی باید دقت نمود)

۲- مواد افزوده شده به نان:

افزودن مواد مختلف به نان روی خواص آن و قابلیت هضم اثر می گذارد دقت کنید افزودن هر ماده‌ای چه تغییری در غذای شما ایجاد می کند. در قسمتهای بعد به این موضوع اشاره میشود.

۳- حجم و اندازه نان  باید طوری باشد که نه بسوزد و نه خمیر باشد به همین دلیل در کتابهای طب سنتی ایران شکل مناسب نان را شبیه نان سنگک توصیف کرده اند البته به این معنی نیست که بهترین نان ، نان سنگک باشد.

روش پخت:  بهتر است نان در تنور پخته شود پس نان تنوری بهتر از ماشینی است.

خلاصه ی کلام : چون ما از نوع آرد و گندم نانواییها اطلاع نداریم پس بهتره نانی تهیه کنیم که در تنور پخته شده باشد، در پخت آن از جوش شیرین استفاده نشده باشد، مقداری سبوس داشته باشد و خوب پخته شده باشد، نه سوخته باشد ونه خمیر باشد. باز هم تاکید میشود نان سنگک میتواند بهترین نان باشد یا نباشد، اگر نان سنگک تنوری نبوده و یا خمیر باشد و یا خمیر آن خوب ورنیامده باشد و پس از خوردن احساس سنگینی ایجاد کند مناسب نیست.

یک تست برای تعیین مناسب بودن نان: نان را در یک ظرف آب خیس کنید اگر پس از چند دقیقه نان خیس خورده حالت چسبناک و کش دار پیدا کرد برای هضم مناسب نیست.

به کوشش خانم دکتر دانش

متخصص طب ایرانی