بسمه تعالی
توصیههای عمومی
- خوردن سحری و افطاری هر دو لازم و واجب است.
- از پرخوری و آشفتهخواری در سحری و افطاری پرهیز کنید.
- از عجله در خوردن و مصرف غذا و نوشیدنی پرهیز کنید.
- از مصرف چند نوع غذا در یک وعده (سحری یا افطاری) خودداری کنید.
- مصرف میوه با وعدههای سحری یا افطاری فاصله داشته باشد مثلا 2 ساعت پس از افطاری یا نیمساعت قبل از سحری میوه میل نمایید.
- اگر از اضافه وزن رنج میبرید وعدههای سحری یا افطاری را حذف نکنید، میتوانید حجم غذای مصرفی خود را کم کنید.
- ریزهخواری و پی در پی خوردن موجب آشفتگی سیستم هاضمه میشود.
پرهیزات غذایی
- از مصرف چای غلیظ و زیاد خودداری کنید؛ زیرا به علت افزایش ادرار، آب بدن شما را میکاهد و در طولانی مدت بدن شما را خشک میکند.
- خوراکیهای پرنمک و پرشکر هر دو موجب افزایش عطش میباشند.
- از مصرف زولبیا، بامیه و سایر شیرینیجات سرخ شده و پر شهد خودداری کنید.
- از مصرف نوشابه های گازدار، سس، فست فود و خوراکیهای کاذب جدا خودداری کنید.
- مصرف شیرینی زیاد موجب افت سریعتر قندخون و سردرد و ضعف در زمان روزهداری میشود.
- سرخ کردنیها، غذاهای تند و پرادویه، غذاهای شور و شیرین و غذاهای غلیظ مثل کلهپاچه، و حلیم و آشهای غلیظ و ماکارونی و... عطش ایجاد میکنند.
توصیههای غذایی
- آبرسانی بدن بهتر است با تدابیر طب سنتی و بصورت عمقی باشد. پس توصیه میشود مصرف شربت خاکشیر، شربت تخم ریحان یا تخم شربتی، شربت اسفرزه، همگی به همراه اندکی آب لیموی تازه و سکنجبین ساده را در چندین نوبت از ساعتی بعد از افطار تا ساعتی قبل از سحری در برنامه خود داشته باشید. و همچنین میوه، کاهو، هویج و صیفیجات را در ساعات مناسب و با فاصله از غذا مصرف کنید. این کار به طرز چشمگیری از عطش شما میکاهد.
- مصرف کاهو سکنجبین و خیار سکنجبین در حجم مناسب کنترل کننده عالی عطش است.
- اگر از ضعف عمومی و لاغری مفرط رنج میبرید وعدههای غذایی سحر و افطار را از لحاظ کیفی ارتقا دهید. اما از نظر حجم و مقدار غذا به سیستم گوارش خود فشار وارد نسازید. مثلا مغزیجات (بادام پسته فندق)، خرما، انجیر خیسانده و... کم حجم و پرانرژیاند که در افراد ضعیف با مزاج سرد توصیه میشود.
- ماءالشعیر، شربت عسل + آبلیمو، شربت سرکه شیره، بادام، معجون شیر و شکر و خاکشیر، برطرف کننده ضعف در افرادی با مزاج گرماند.
- و البته باید در وعدههای اصلی از گوشت، حبوبات و غلات به میزان قابل تحمل استفاده شود.
- مصرف حلیم به عنوان یک وعده غذایی به تنهایی بلامانع است اما موجب عطش میشود. پس بهتر است در وعده سحری مصرف نشود.
- سرگیجه، لرزش، تعریق زیاد، کاهش تمرکز، عدم انجام فعالیتهای حساس و سردرد و تپش قلب از علائم افت قند خون است و چاره آن عدم مصرف قند و شکر تصفیه شده در سحرگاه و افطار و مصرف کنترل شده کربوهیدراتهای طبیعی و سالم مانند خرما و شیره و عسل و حلوا و... در افطار و کربوهیدراتهای پیچیدهتر مانند مواد نشاستهای، غلات و حبوبات در سحرهاست.
نکات مهم تغذیه در افطار
- افطار خود را با کمی آب ولرم و خرما یا اندکی حلوا بگشایید.
- هرگز با آب بسیار سرد و پرحجم افطار نکنید که موجب آسیب کبد و سایر اعضا گردد.
- هرگز برای رفع عطش ، ناگهانی و به مقدار زیاد آب ننوشید بلکه آب را جرعه جرعه و کم مقدار و با خنکی معتدل میل کنید.
- به آرامی و با سرعت آهسته افطار کنید تا معده و سیستم گوارش آمادگی پیدا کند.
- در افطار غذایی حاوی مایعات گرم استفاده کنید تا خشکی گوارش را جبران کند مانند انواع خورش، سوپ، آش های رقیق و...
- ابتدای افطار و در حالت گرسنگی شدید باید ابتدا غذای اصلی خورده شود و در صورت تمایل سالاد پس از آن مصرف شود.
- مصرف پنیر شور و کهنه برای گوارش مضر و ایجادکننده اخلاط بیماریزاست. چنانچه به مصرف پنیر تمایل دارید از نوع تازه خانگی استفاده کنید.
- چنانچه پس از افطار و مصرف اندکی خوراکی دچار خستگی و ضعف و عرق ریزش میشوید بین وعده افطار و شام فاصله بیاندازید. شام حداقل 2 ساعت قبل از خواب صرف شده باشد.
نکات مهم تغذیه در سحرگاه
- حتما یک ساعت قبل از اذان صبح برخیزید و برای وعده سحری برنامه ویژه داشته باشید.
- مصرف زیاد آب و مایعات همراه وعده سحری بجز مشکلات گوارشی نتیجهای نخواهد داشت.
- سحری را آرام میل فرمایید و غذای خود را کاملا بجوید و از مصرف مایعات در میان غذا خودداری کنید.
- بعد از صرف غذای سحر و مسواک صحیح و کامل حداقل یک ساعت بیدار باشید تا با مشکلات ترشی معده و ریفلاکس مواجه نشوید.
- غذای سحر باید حاوی موادی باشد که به آرامی و در طول روز انرژی خود را آزاد میکند و در زمان بیشتری مواد غذایی را به بدن شما میرساند این غذاها عبارتند از: حبوبات، گوشت، و غلات سبوسدار (برنج قهوهای - نان سبوسدار)
- توجه: نانهای سفید به علت سرعت هضم بالا، موجب ضعف و گرسنگی زودهنگام روزهدار می شوند.
- مصرف گوشتهای سرد مانند ماهی در وعده سحر می تواند موجب ضعف در طول روز شود.
- غذاهای خیلی شیرین و خیلی چرب را در وعده سحر مصرف نکنید.
نگارنده: دکتر مژده پورحسینی (پزشک و متخصص طب سنتی ایرانی)
التماس دعا
با آرزوی صحت جسم و جان برای شما
سلامتکده طب سنتی ایرانی معصومیه